مصاحبه روزنامه جام جم با سامانه سروبان
شرکت «تلاشگران سرو پایدار» با نام برند «سروبان» فعالیت خود را از اردیبهشت ۹۹ شروع کرده و پشتوانه این شروع جدی و قدرتمند، سه سال فعالیت و کسب تجربه بوده است. سروبان،
پل ارتباطی مستقیم بین کشاورزان و بازار است و جریان عملیات بین این دو را شفاف و تسهیل میکند. مجموعه سروبان همانطور که از نامش به معنی نگهبان سرو می‌توان حدس زد، تمرکز اصلی‌اش بر حمایت از کشاورزی و کشاورزان است.
اعضای این مجموعه در ابتدا روی بهرهوری بیشتر و تولید بهینه محصولات کشاورزی فعالیت میکردند تا این که با این سوال کشاورزان مواجه شدند: «حالا که تولید محصولات ما بیشتر شده است، بازار آن را چطور پیدا کنیم و محصولات‌مان را بفروشیم؟» و اینگونه بود که تلاشگران سرو پایدار تصمیم گرفتند بهسراغ ایجاد پلتفرمهایی برای حل این مشکل بروند.
در زمینه ارتباط بین کشاورز و بازار و عرضه محصولات کشاورزی پیش از سروبان نیز فعالیتهای زیادی شکل گرفته و با شکست مواجه شده بود. سروبان قبل از شروع پلتفرم خود روشها و مشکلات مجموعههای پیش از خود را بررسی و بهترین نقشه راه را انتخاب کرد. برای مثال پلتفرمهایی بهصورت اپلیکیشن بهعنوان دیوار فروش آگهی در حوزه کشاورزی وجود داشتند و بارها شکست خوردند، زیرا خریداران و کشاورزان با این شکل از خدمات آشنا نبودند. در این روش زبان مشترک و تعاملی بین دو سوی معامله یعنی بازار و کشاورز وجود نداشت. کشاورزان و خریداران در معاملات چالشهای خود را دارند و ممکن است متوجه چالشهای طرف مقابل معامله نباشند. سروبان، دغدغهها و نیازمندیهای کشاورزان و خریداران را درک میکند، با اعتمادی که بین آنها بهوجود میآورد و به زبان مشترکی که با آنها میرسد، میتواند دو طرف معامله را بههم نزدیکتر کند. به این ترتیب می‌توان گفت سروبان، زبان مشترک کشاورز و بازار است.
پل ارتباطی کشاورزان با بازار
امروز باگذشت کمتر از یک سال از فعالیت سروبان، ۵۸هزار کشاورز در سراسر کشور ماهانه بین سه هزار تا شش هزار تن از ۲۲۰ نوع محصول خود را بسته به فصل سال از طریق سروبان
به بازار عرضه میکنند. در سروبان، بازارهای هدف فروش محصولات کشاورزی به سه دسته تقسیم میشود: بازارهای عمده، بازارهای خُرد و بازارهای جزئی و مصرف‌کننده.
بازارهای عمده همان صادرکنندگان، بارفروشان و کارخانههای صنایع تبدیلی هستند و مستقیم از مزارع خریداری میکنند. سروبان این بخش از بازار را که پیشتر بهصورت سنتی خرید میکردند، به استفاده از پلتفرم سروبان تشویق میکند تا آسانتر، مطمئنتر و دقیقتر از مزارع قبلی خود و مزارع جدید خرید کنند. در بازارهای خرد، سروبان در مناطق ۲، ۳، ۵، ۹، ۱۰ و ۱۱ تهران، محصولات کشاورزی را مستقیم از مزرعه
به قفسههای میوهفروشیها میرساند. در بازارهای جزئی و مصرف‌کننده، سروبان خیلی وارد نشده و بهصورت برونسپاری این بخش را برعهده استارتآپهای کوچک دیگر گذاشته است. استارتآپها در این بخش بعضی از محصولات کشاورزی را که کشاورز میتواند بستهبندی کند (مثل برنج، حبوبات و زرشک) در سوپرمارکتها و میوهفروشیها توزیع میکنند.
چطور بازاریابی محصولم را
به سروبان بسپارم؟
کشاورزان می‌توانند در سامانه سروبان ثبتنام و نوع محصولات کشاورزی خود را ثبت کنند. سپس سروبان بسته به‌نوع محصول ثبت شده، چند سوال کلیدی میپرسد. این سوالات براساس نیاز خریداران به هنگام خرید، طراحی شدهاند. خریداران جزئی و عمده نیز پس از ثبتنام، مجوزها و اعتباراتی که دارند را به سروبان معرفی میکنند تا کشاورزان هنگام مذاکره با خریداران بتوانند به آنها اطمینان و اعتماد کنند. پلتفرم سروبان، درگاه پرداخت امن را نیز برای دو طرف معامله فراهم کرده است. اگر کشاورز یا خریدار تمایلی به انتشار اطلاعات هویتی خود نداشته باشد، سروبان حساب واسطی را قرار داده است تا برای مثال خریدار هزینه را به این حساب واسط واریز و فروشنده پس از اطمینان از واریز، پول محصول خود را برای خریدار ارسال کند و سپس پول به حساب خودش واریز شود. در سروبان شما دیگر نگران نحوه انتقال محصولات کشاورزی تولیدشده نخواهید بود، زیرا سروبان با استارتآپهای دیگری برای حملونقل بین‌شهری همکاری میکند و جابهجایی سفارش‌ها را به آنها سپرده میشود.
در حال حاضر بین مزرعه تا خریداران عمده
سه تا پنج واسطه وجود دارد و اختلاف قیمت برای محصولات مختلف بین ۱۷۰ تا ۵۰۰درصد است و این اعداد برای بازارهای جزئیتر بیشتر هم میشود. آنچه مسلم است، کاذب بودن چنین قیمتهایی است و سروبان برای تعدیل، کنترل و جلوگیری از نوسان قیمتها تلاش میکند.
دغدغههای داخلی و خارجی سروبان
مدیرعامل سروبان در خصوص مذاکرات اولیه برای صادرات محصولات کشاورزی به جامجم میگوید: «سروبان بهصورت مستقیم صادرات محصولات کشاورزی را انجام نمیدهد، در عوض ما در حال مذاکره اولیه با شرکتهای مدیریتی صادرات هستیم.»
عرفان میرطالبی ادامه می‌دهد: «این مجموعهها اگر ظرفیتهایی برای تامین محصول پیدا کنند، می‌توانند در خارج از کشور بازار خود را پیدا کنند. چالش آنها تداوم تامین محصول و تامین مالی است که ما برای آنها انجام خواهیم داد.»
وی درباره بازار داخلی نیز میافزاید: «ما بهشدت نیازمند معرفی خود به کشاورزان و مزارع هستیم. در ایران چهار میلیون و ۳۰۰هزار کشاورز
و ۲۶هزار روستای بالای ۵۰نفر خانوار، وجود
دارد و از طرفی پراکندگی روستاها زیاد است.
این روستاها نیز باید درجریان وجود مجموعههایی مانند ما قرار بگیرند تا بتوانیم آنها را به بازار و خریداران معرفی کنیم. برای مثال وزارت جهاد کشاورزی میتواند راهحلهای برای معرفی این ظرفیتها اتخاذ کند. »
